Odpowiedź komplikuje fakt, że mamy wiele rodzajów mediacji, tj.:
- mediacje umowne (przedsądowe) – regulowane umową, kodeksem cywilnym oraz kodeksem postępowania cywilnego,
- mediacje sądowe w sprawach cywilnych – regulowane przez kodeks postępowania cywilnego oraz akty wykonawcze do niego,
- mediacje sądowe w sprawach karnych (w tym o wykroczenia) - regulowane przez kodeks karny, kodeks postępowania karnego, kodeks wykroczeń oraz akty wykonawcze,
- mediacje sądowe w sprawach nieletnich - regulowane przez ustawę o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz akty wykonawcze,
- mediacje administracyjne - regulowane przez kodeks postępowania administracyjnego i ustawę Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz akty wykonawcze,
- mediacje w sporach zbiorowych – regulowane w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych i ustawę o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym oraz akty wykonawcze,
- inne.
Polecamy: Tarcza antykryzysowa – Samorząd i administracja. Pakiet e-booków
Oczywiście powyższe wyliczenie nie wyczerpuje listy wszystkich aktów prawnych odnoszących się do mediacji.
Niezależnie od mnogości aktów prawnych, można skonstatować, że mediator prowadzi mediacje albo na podstawie umowy zawartej ze stronami mediacji albo na zlecenie Sądu lub innego właściwego organu.
W przypadku gdy mediator prowadzi mediacje przedsądowe (umowne), w ocenie autorów niniejszego artykułu, przetwarza dane osobowe:
- ponieważ jest to niezbędne do wykonania umowy lub do jej zawarcia pomiędzy mediatorem a stronami sporu – tj. na podstawie art. 6 ust 1 lit b) RODO.
- gdy jest niezbędne do celów wynikających z jego prawnie uzasadnionych interesów, np. ustalenia, dochodzenia należnego wynagrodzenia od stron – tj. na podstawie art. 6 ust 1 lit. f) RODO.
Ponadto w przypadku mediacji umownych mediator może przetwarzać dane osobowe stron mediacji na podstawie zgody, tj. art. 6 ust 1 lit. a) RODO w innych celach niż realizacja mediacji.
W przypadku mediacji sądowych i administracyjnych w doktrynie są dwa stanowiska co do podstaw przetwarzania danych osobowych przez mediatora.
Według pierwszego stanowiska doktryny mediator, w mediacji sądowych i administracyjnych, nie jest administratorem danych osobowych, ale przetwarza je jako podmiot przetwarzający. W taki wypadku robi to na podstawie umowy o powierzeniu przetwarzania danych osobowych (art. 28 RODO), postanowienia Sądu/organu administracji publicznej i właściwych przepisów krajowych.
Według drugiego stanowiska doktryny mediator, w mediacji sądowych i administracyjnych, jest administratorem danych osobowych i przetwarza dane osobowe:
- w przypadku zawierania umowy pomiędzy mediatorem a stronami sporu – tj. na podstawie art. 6 ust 1 lit b) RODO w związku z właściwymi przepisami krajowymi,
- w celu realizacji ciążących na nim obowiązków prawnych wymagających przetwarzania danych osobowych, np. sporządzenie protokołu z mediacji dla Sądu albo wykonaniu obowiązków podatkowych. W takim przypadku drugą podstawą prawną przetwarzania przez mediatora danych osobowych będzie wypełnienie obowiązku prawnego – tj. na podstawie art 6 ust 1 lit. c) RODO w związku z właściwymi przepisami krajowymi,
- w celu realizacji zadania realizowanego w interesie publicznym (prowadzenia mediacji sądowej/administracyjnej) – tj. na podstawie art 6 ust 1 lit. e) RODO w związku z właściwymi przepisami krajowymi,
- w przypadku danych szczególnej kategorii, gdy jest to niezbędne do ustalenia, dochodzenia lub obrony roszczeń – tj. na podstawie art. 9 ust 2 lit. f) RODO w związku z właściwymi przepisami krajowymi,
- gdy jest niezbędne do celów wynikających z jego prawnie uzasadnionych interesów, np. ustalenia, dochodzenia należnego wynagrodzenia od stron lub Sądu/organu – tj. na podstawie art. 6 ust 1 lit. f) RODO w związku z właściwymi przepisami krajowymi.